Πέμπτη 29 Μαΐου 2014

ΣΤΑ ΝΑΜΑΤΑ ΤΗΣ ΚΕΝΟΣΟΦΙΑΣ ΘΑ ΓΕΝΝΗΘΕΙ




Αρκεί να παραβρεθείς στις επικήδειες ελεγείες των σύγχρονων φιλοσοφικών συναθροίσεων για να διαπιστώσεις το φρενιτιώδη διχασμό και την αλυσιδωτή αμηχανία με τα οποία βάλλεται ο αξιωματικός στοχασμός τους. Με πονηράδα προσπάθησε να διαφύγεις των προστακτικών εξηγήσεων και θα αποκτήσεις το πανοπτικό εκείνο βλέμμα που, χάριν στην πρωτεϊκή του ασάφεια -εξοβελισμένο καθώς είναι από τους ήλους των οροθετήσεων-, μπορεί και εξανίσταται ώστε να βλέπει το πόσο χαμένα τα 'χουν. Η αμηχανία τους είναι παροιμιώδης. Το απαύγασμα μιας διεστραμμένης σκέψης που στο ρου των αιώνων και στις δαιδαλώδεις ανιχνεύσεις μιας εσπευσμένης βλασφημίας, στα διαδοχικά στρώματα της αναίρεσης και των οξυμμένων αφορισμών, καταλήγει ταπεινωμένη ή μάλλον κομπάζει άκομψα, προσποιείται ότι εξακολουθεί να γνωρίζει το τι ακριβώς συμβαίνει, μα όμως -ας πούμε την αλήθεια-, ουσιωδώς φτυαρίζει μοιρολατρικά το χώμα της ταφής της, μετείκασμα καθώς είναι μιας παραπλανημένης κενοσοφίας που στις μορφές δεν είδε άλλο παρά την όψη μιας αδιαφιλονίκητης αίγλης. Οι αμετάκλητες απόψεις των ιδεολόγων, τα στρυφνά πλέγματα της επιστημονικής εξήγησης, οι βαριές καμπάνες των φιλοσοφικών σήμαντρων, οι μεσσιανικές και κρυπτο-μεσσιανικές αφηγήσεις, όλα τους αποτελούν τα στίγματα της φρικτής εμμονής με το όψιμο αντικείμενο του κατόπτρου, το οποίο όμως τώρα πια διαλύεται σαν τα νεφελώματα που στην αραίωσή τους διαμηνύουν πως η κάθεξη στις πτυχώσεις της μορφής είναι και ο εγκλωβισμός στο ασύλληπτο υδατογράφημα μιας σφραγίδας, σα μια ιδεϊκή μεταποίηση που καθιστά το υπόστρωμα της σύλληψης σε αφερέγγυο δείκτη της μορφής της. Παραταύτα, τούτος ο αφερέγγυος δείκτης, το Κενό που τελικά αναφαίνεται σπαρακτικά κάτω από τις κορεσμένες βεβαιότητές τους, τις οποίες αγκομαχούν, μες στην παραδοχή της ήττας τους, να διασώσούν ως κάποιες Νηρηίδες μιας όντως νέας υπαρξιακής επαγγελίας, είναι αυτό που μένει πάντα ως η τελευταία ειρωνική λέξη, η πιο επίμονη και επίπονη ενθύμηση. Άλλωστε ανάμεσα στις λέξεις χάσκει με τον βρυχηθμό μιας απειροστής διήχησης που επισημαίνει το πόσο σπάταλες ήταν ανέκαθεν οι αποφάνσεις τους. Πρώιμοι λεονταρισμοί μιας εγελιανής ολοκλήρωσης ή μιας μαρξιστικής ανατροπής, μα όμως πάντα στο τέλος φουσκώνει οι εξαέρωση της κενοσοφίας.
Βάζοντάς τα κάτω στο τραπέζι, αράδες χαρτιά φιλότιμων στροβιλισμών της λόγιας γραφής, βλέπουμε το πώς η γλώσσα γέννησε τον ύστατο κυκλώνα του διαχρονικού πορίσματος, που ξεγυμνώνει τελικά και την θεμελιώδη της φύση: η γλώσσα ως ένα κύκλωμα συναρτησιακών παραπομπών που στην αυτοαναφορική τους ωρίμανση και τον κορεσμό της αέναης αναφοράς (ότι δήθεν όλα είναι επειδή) εν τέλει εκτίθεται ως η παταγώδης φάρσα μιας θεαματικής εκκένωσης. Τώρα γνωρίζουμε, αφού το βλέπουμε και στις αμήχανες γωνίες που διαφαίνονται στον προστακτικό τους λόγο, ότι όλα όσα κατακλύζουν την οδύσσεια της έλλογης σκέψης μας δεν είναι παρά οι δραματικές πτυχώσεις του Κενού· σαν αλαφιασμένοι κυματισμοί υποδηλώνουν την ταραχή του ομιλούντος υποκειμένου που είτε με άγνοια είτε με επιτηδευμένη επιστημοσύνη αποπειράται να αντιτάξει κάποιου είδους παραπέτασμα έναντι μιας αποτρόπαιης αλήθειας: είναι αυτό το απόλυτο Εγώ και ο παμμέγιστος Θεός που υπερκαλύπτουν την Κενότητα, ως οι κολοφώνες μιας λαθραίας, υποκριτικής και αποσβολωτικής «πληρότητας».
Και καθώς σημειώνω στο φαιδρό μου χαρτί τις καρικατούρες άλλης μιας υφαρπαγής, τους ακούω να το παραδέχονται και να λένε: «χρεοκοπήσαμε κυρίες και κύριοι, βρισκόμαστε σε μια μακρά περίοδο φιλοσοφικής αμηχανίας και κανένας δεν είναι εδώ για να πάρει το τιμόνι στα χέρια, γιατί άλλωστε δεν υπάρχει καν τιμόνι μήτε πυξίδα να μας δώσει μια σαφή και στέρεα μορφολογία του πεπρωμένου μας». Η μεταστροφή προς τη ριζοσπαστική αποδόμηση αποτελεί, άλλωστε, αυτό το ραγδαίο και βεβιασμένο γδύσιμο των επίπλαστων συλλήψεων, των βαθιά θεμελιωμένων παρερμηνειών, έτσι ώστε να αποκαλυφθεί σχεδόν πρόστυχα και αισχρά το αναπόδραστο βάθρο της Κενότητας. Ο Στοχαστής στις Πύλες της δαντικής Κόλασης έχει όντως απολιθωθεί, δεν υπάρχει λόγος προβληματισμού στο γαϊτάνι των αέναων σημασιολογικών παραπομπών. Κανένας δείκτης δε θα σε σώσει, δε θα σου δείξει την έξοδο από το μαρτύριο, αν αυτός εμπλέκεται στο έλεος της αναφοράς. Αν η ίδια η εξέλιξη της γνώσης έχει χρησμοδοτήσει τον στοχαστή να ενδίδει στο φυγόκεντρο χορό της αποδόμησης κι αν το ωραίον κρίνεται από το γκροτέσκο ανακάτεμα των χαλασμάτων τότε γιατί άραγε θα πρέπει να δυσφημίζουμε τους τρόπους της κενοσοφίας; Ανέκαθεν αυτή εξέδιδε επεισοδιακές παρανοήσεις υπό τις οποίες στρατεύθηκαν τα διψασμένα πλήθη για μια Ιδέα απαράλλακτων ιδιοτήτων. Αλλά τώρα ξέρουμε ότι ήταν οι φανφάρες της κενοσοφίας και δεν ακούω να το λένε το ίδιο εύγλωττα όσο είναι οι αέναες αυτές αναδιατυπώσεις που σαν την πεταλούδα πετούν με λαχτάρα γύρω από τη φλόγα, ωστόσο αμυνόμενη στον φλογώδη αφανισμό της εφήμερης της φύσης. Ας είμαστε ειλικρινείς με τον εαυτό μας: Πάντα ήταν η κενοσοφία, ακόμη περισσότερο τώρα. Αείποτε θα εκκρεμεί ο εναγκαλισμός και η διαλεκτική αναστροφή της. Τότε μόνο θα εγερθούμε και θα γίνουμε αληθινοί κοσμοπλάστες· το είδωλο της μορφής θα είναι το θήραμα της περισπούδαστης διάνοιας· η διάνοιξη προς το Κενό, η ανάκτηση του εξεζητημένου μάννα.
Ως εκεί φτάνει ο διαλογισμός τους. Ως το Κενό, σαν γκρεμός που χάσκει το δράμα της κατάρρευσης και προεικάζει το χαμό τους. Δεν είναι μυημένοι στον τρόπο του Τρελού, δε θα πατήσουν στον αέρα. Θα μείνουν εκεί στο αδιέξοδο, κωλυσιεργώντας στη διήθηση των αέναων αναδιατυπώσεων· δε θα τολμήσουν να τραβήξουν την παραδοχή στο αναπόδραστο άκρο της: Ότι το Κενό είναι το πεδίο, η διάσταση που υπ-άρχει πρωτογενώς και αρχέγονα, δίχως διακριτικά γνωρίσματα, αλλά ως υπόστρωμα πάντα θα παραμονεύει ως ο μυστικός εσωτερικός ορίζοντας που διυλίζει ευφραντικά τις μορφές. Ακούστε τον Heidegger και μείνετε εκεί, δεν υπάρχει κάτι άλλο φιλοσοφικά να διασαφηνιστεί, εκτός κι αν θέλετε να παίξετε με τις λέξεις, να λύσετε σταυρόλεξα, να κάνετε αναψυχή. Όμως πολύ καλύτερο θα ήταν να λάβετε το μήνυμα που έρχεται σαν ορμητική σαΐτα από το πέρας του κόσμου και που προστάζει μέσα από τα δίχτυα των λέξεων, ως μια εικόνα θολή, σαν τα πρώτα ερεθίσματα στα μάτια του θεραπευόμενου τυφλού, που περιγελάει τη σημειολογική εστίαση διότι δεν υπάρχει κάτι για να διακριθεί παρά η ανάγκη μιας φεγγερής εκστατικής διάνοιξης και ταυτόχρονα μιας αναδίπλωσης του εαυτού στην περιελισσόμενη αναγνώριση της αυτοαναφορικής Κενότητας ως το ίδιο το συνειδέναι. Δεν πρόκειται για τη μυστηριώδη άβυσσο, τον Λεβιάθαν που καταπίνει την ύπαρξη όπως μοιρολογούν οι μεγάλες αποτρόπαιες μορφές του φιλοσοφικού φαντασιακού, αλλά μάλλον το ίδιο το πρότυπο της ύπαρξης που εν παρόδω μολύνεται από τις παρατυπίες που ζαρώνουν την Κενότητα, αυτές τις ψευδο-πάγιες μορφές της έλλογης διάνοιας που στην εγωλογική της παραίσθηση και τη θεολογική της έπαρση λησμονεί την ίδια της την υπόσταση κι έτσι το Φως γίνεται το παιγνίδι των σκιών…
Ενδεικτικό του πόσο κενοφοβικός είναι ο Δυτικός Πολιτισμός, αρκεί να δείξουμε την κατάφωρη κρίση που μαστίζει τις σελίδες των ιδεολογικών ζυμώσεων και το πόσο αντιφατικός είναι ο λόγος στις έδρες των φιλοσοφικών φρονήσεων, το πόσο παροιμιώδης είναι η αντιπολίτευση της υπόνοιας στον φυγόκεντρο ειρμό των όσων έχουν να αποφανθούνε. Ξαφνικά, λοιπόν, είναι δίκαιο να πούμε ότι ο ορισμός της κενοσοφίας στριφογυρίζει οπουδήποτε στραφεί η παραπεμπτική αναφορά του λόγου. Κορεσμός διακειμενικός. Πεπερασμένη γραφή που οξύνει τον θεμελιακό πόνο της ύπαρξης διότι η ανάδυση της κενοσοφίας στα ρημάδια της αποδόμησης δίνει έμφαση στη συμβολική δυνατότητα της ανυπαρξίας. Άρα η ύπαρξη και οι όποιες πάγιες επισημάνσεις της αποτελούν σφάλμα. Τραγικό που σαν τον Schopenhauer αδυνατούν να συνειδητοποιήσουν τον ευφραντικό ορισμό των ύστατων συμπερασμών τους.
Δεν υπάρχει τίποτε το ανησυχαστικό στην εκκάλυψη του Είναι και τη διαλογιστική ή αυτοαναφορική αναδίπλωση του συλλογισμού- το μόνο ανησυχαστικό είναι τελικά η αδυναμία μιας διαλεκτικής μεταστροφής στον τρόπο σύλληψης ή μάλλον απόλαυσης των δεδομένων. Πρόκειται για την ύστατη διαλεκτική που αναδεικνύει επιτέλους την ουσία του ανθρώπινου όντος, την πλώρη του μετώπου που διανοίγει την αιθρία σε ένα πεπρωμένο απαράμιλλου κάλλους όπου το νόημα αποκαθίσταται μέσα στον όλεθρο της απόλυτης ανοησίας. Η νεφελώδης αραίωση κατά τη συνειδητοποίηση του a priori θεμελίου δεν καθιστά την αποτρόπαια εκμηδένιση έτσι όπως τη νομίζουν στις ελεγείες της γνωσιολογικής και ηθικής τους κρίσης. Είναι μάλλον ο ασύνειδος διακαής πόθος μεθέξεως που εκκενώνει όλες τις υποκατάστατες μορφικές επιθυμίες και η μεγαλειώδης αποκάλυψη του υποκειμένου, όχι απλώς ως μια συμβολική επίπτωση αλλά ως ταυτόσημο με το ίδιο το κατεξοχήν αμφίσημο αυτό υπόστρωμα του άπαντος: την Κενότητα, που όταν δε διαβάλλεται από τις σημασιολογικές παραπομπές και τις οροθετήσεις των συλλογιστικών παρανοήσεων (όσο πιο επιτηδευμένες τόσο πιο τραγικές!) έτσι αυθαιρέτως και πάντα προφητικά προελαύνει ως το ριπτόμενο πέπλο με μια αισθητική ελαφρότητα και μια έξαρση ελευθεριάζουσας απολαβής για να φανερωθεί η ανύποπτη πληρότητα που πάντα ελλόχευε και δήθεν απειλούσε.
Δεν έχετε το θάρρος κατάματα να το δείτε.    
Δεν έχετε το θάρρος κατάματα να το δείτε.